H αμφοτερόπλευρη ωοθηκεκτομή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας

 Η αφαίρεση των ωοθηκών προκαλεί πρόωρη εμμηνόπαυση και ορμονική διαταραχή που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές παθήσεις, οστεοπόρωση, κατάθλιψη και άλλα προβλήματα. Μια νέα μελέτη δείχνει επιπλέον αυξημένο κίνδυνο άνοιας. 

Οι γυναίκες επηρεάζονται δυσανάλογα από άνοια, με 55% υψηλότερο κίνδυνο από την ηλικία των 65 ετών και μετά, σε σύγκριση με τους άνδρες. Αυτή η διαφορά φύλου δεν εξηγείται πλήρως από το γεγονός ότι οι γυναίκες , κατά μέσο όρο, ζουν περισσότερο από τους άνδρες.

Τα οιστρογόνα έχουν αναγνωριστεί σταθερά ως ένας πιθανός μηχανισμός που υποκρύπτει υψηλότερα ποσοστά άνοιας στις γυναίκες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο  παρεμβάσεις που αλλάζουν μόνιμα την έκθεση σε στεροειδή του φύλου, όπως η ωοθηκεκτομή, είναι ύποπτες ότι αντιπροσωπεύουν έναν ειδικό για τις γυναίκες παράγοντα κινδύνου άνοιας. Η αμφοτερόπλευρη ωοθηκεκτομή (αφαίρεση και των δύο ωοθηκών) πραγματοποιείται μερικές φορές σε συνδυασμό με υστερεκτομή για να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου των ωοθηκών σε γυναίκες με υψηλό κληρονομικό κίνδυνο.

Αρκετές προηγούμενες μελέτες διερεύνησαν τη συσχέτιση μεταξύ αμφοτερόπλευρης ωοθηκεκτομής και άνοιας.  Σε αυτή τη νέα μελέτη στην οποία συμμετείχαν σχεδόν 25.000 γυναίκες, ο στόχος δεν ήταν απλώς να διερευνηθεί η πιθανή συσχέτιση μεταξύ της ωοθηκεκτομής και του ποσοστού εμφάνισης άνοιας, αλλά και να προσδιοριστεί εάν ο κίνδυνος επηρεαζόταν από την ηλικία κατά τη στιγμή της χειρουργικής επέμβασης, (υστερεκτομής) ή της θεραπείας (χρήσης ορμονών). 

Με βάση τα αποτελέσματά τους, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αμφοτερόπλευρη, αλλά όχι μονόπλευρη, ωοθηκεκτομή συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Ωστόσο, δεν ήταν σε θέση να δείξουν εάν αυτή η συσχέτιση εξαρτάται από την υστερεκτομή ή τη χρήση ορμονικής θεραπείας.

Αυτά τα αποτελέσματα συνάδουν με ευρήματα προηγούμενων μελετών που έδειχναν μια σύνδεση μεταξύ ωοθηκεκτομής και άνοιας . Με δεδομένο τις πιθανές μακροπρόθεσμες ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με την ωοθηκεκτομή πριν από τη μέση ηλικία εμμηνόπαυσης, η επέμβαση αυτή   θα πρέπει να περιοριστεί σε εκείνες τις γυναίκες για τις οποίες υπάρχει κληρονομικός υψηλός κίνδυνος για καρκίνο.

Πηγή:

Oophorectomy and rate of dementia, Menopause (2022).
https://dx.doi.org/10.1097/GME.0000000000001943